Ματ σε Πέντε

Tα λευκά δίνουν ματ σε πέντε κινήσεις με το λιγότερο πιθανό κομμάτι
ή πιόνι. (Ανθ. Σκακ. Παρα.-Σ.25/Νο.90)

Λύση

"The Excelsior"
Το "Εξέλσιορ" (Excelsior) είναι ένα από τα πιο φημισμένα σκακιστικά
προβλήματα του Sam Loyd. Δημοσιεύτηκε στο "London Era" το 1861.
Πήρε το όνομα του από τον τίτλο του ποιήματος "Excelsior" του
Χένρι Γουόντσγουερθ Λονγκφέλοου(Henry Wadsworth Longfellow).
Ο Λόιντ είχε έναν φίλο, τον Ντένις Τζούλιεν(Dennis Julien), που ήταν
πρόθυμος να στοιχηματίσει ότι μπορούσε πάντοτε να βρίσκει σε ένα
σκακιστικό πρόβλημα το κομμάτι που έδινε το βασικό ματ. Ο Λόιντ
συνέθεσε αυτό το πρόβλημα, το 1858, σαν αστείο και στοιχημάτισε πως
θα πλήρωνε ένα δείπνο στον φίλο του αν μπορούσε να υποδείξει το
κομμάτι ή το πιόνι που δεν έδινε το βασικό ματ. Ο Ντένις έδειξε
αμέσως το πιόνι στο β2 λέγοντας ότι ήταν το λιγότερο πιθανό να δίνει
ματ. Και έχασε! Όταν το πρόβλημα δημοσιεύτηκε είχε εκφώνηση "τα λευκά
δίνουν ματ με το λιγότερο πιθανό κομμάτι ή πιόνι".
Άλλη εκδοχή:
Ο Sam Loyd συνέθεσε το ανωτέρω πρόβλημα των 5 κινήσεων, προς τιμήν
του φίλου του Julien Dennis και έθεσε το εξής ερώτημα στους λύτες:
-"Πιο κομμάτι είναι αδύνατο να δώσει το ματ σε 5 κινήσεις;"
-" Όλοι απήντησαν ότι το πιόνι "β2" δεν είναι δυνατόν να δώσει το ματ."
Και όμως αυτό δίδει το ματ, σε υποχρεωτικές βέβαια κινήσεις, ώστε ν’
αποφευχθεί το ματ σε λιγότερες των 5 κινήσεων.]
Όταν το πρόβλημα δημοσιεύτηκε είχε σαν εκφώνηση:"τα λευκά δίνουν ματ
με το λιγότερο πιθανό κομμάτι ή πιόνι". Το ίδιο πρόβλημα υποβλήθηκε σε
έναν διαγωνισμό το 1867 στο Παρίσι και πήρε το 2ο βραβείο.
Λύση:
1.β4 (Δ 2.Πδ5 ή Πζ5 με 3.Πδ1 ή Πζ1#. Τα λευκά δεν μπορούν
να αρχίσουν με 1.Πζ5 επειδή τα μαύρα με 1..., Πγ5 θα μπορούσαν
να καρφώσουν τον Πζ5.),Πγ5+! 2.β:Π (Δ 3.Πβ1#),α2! (φορσέ!) 3.γ6
(Δ 4.Πδ5 ή Πζ5 με 5.Πδ1 ή Πζ1#),Αγ7! 4.γ:β,~ 5.β:Ι=Β ή 5.β:Ι=Α#!
(Δ = Σημαίνει Απειλεί)