Μιά θέση για τη Βασίλισσα! (Ρετρό-Ανάλυση)

Λευκά:Paul:Ρη6,Β(;),Ιδ2,Σα2,β2(κομ.5)

Μαύρα:Pierre:Ρα1(κομ.1)

Στην απέραντη βιβλιογραφία του καλλιτεχνικού σκακιού, 
υπάρχει ένα κεφάλαιο όπου αναφέρεται στ’ 
"αφηγηματικά - προβλήματα".  Προβλήματα εξαιρετικώς 
πνευματώδη διανθισμένα με κάποια αφηγηματική ιστορία.
Ένα πρόβλημα αυτού του είδους βασίζεται συνήθως σε 
κάποιο ευφυές εύρημα του συνθέτη, ο οποίος στη 
συνέχεια "έντυσε" το πρόβλημα του με κάποια αφήγηση.
Πρόκειται όμως για μια αφήγηση "ουσιαστική", γιατί σ’ 
αυτή ο λύτης θα βρει διάφορα επεξηγηματικά στοιχεία, 
απαραίτητα για τη λύση του προβλήματος.Κυριώτερος 
εκπρόσωπος των αφηγηματικών προβλημάτων ήταν ο 
Αμερικανός διάσημος συνθέτης Sam Loyd (1844 - 1911). 
Σ’ αυτή τη κατηγορία ανήκει και το ανωτέρω πρόβλημα 
τ΄ οποίο συνοδεύεται και από την εξής ιστορία:

Δύο φίλοι, ο Paul και ο Pierre, κάποιο απόγευμα έπαιζαν 
σκάκι στο καφενείο της γειτονιάς τους. Δεν ήταν, βέβαια, 
σκακιστές μεγάλης δυναμικότητος. Έτσι εξηγείται ότι 
Pierre εξακολουθούσε τον άπελπι αγώνα, παρ’ όλη την 
υπεροχή που είχε ο Paul, με την κρυφή ελπίδα ότι ο  
Paul θα έκανε κάποιο λάθος που θα οδηγούσε τη 

παρτίδα σε πατ, δηλαδή σε ισοπαλία. Σε κάποια στιγμή ο  
Paul, που κατώρθωσε να εγκλωβίσει το βασιλιά του  
Pierre στη γωνία της σκακιέρας, φώναξε θριαμβευτικά:

- "Επιτέλους, τώρα είσαι ματ στην επόμενη κίνηση μου!"

Εκείνη τη στιγμή περνούσε δίπλα το γκαρσόνι βιαστικά, 
όπως τα περισσότερα γκαρσόνια και κούνησε το τραπέζι, 
με αποτέλεσμα να πέσει η βασίλισσα  του Paul στο 
πάτωμα. Όπως ήταν αναμενόμενο οι δύο παίκτες  έβαλαν 
τις φωνές στο γκαρσόνι. 

Αλλά το γκαρσόνι απάντησε ήρεμα:

- "Μην ανησυχείτε κύριοι. Θα τοποθετήσω τη Βασίλισσα 
ακριβώς εκεί που ήταν."

- "Ακριβώς εκεί που ήταν; Και πως το ξέρεις εσύ που ήταν 
η Βασίλισσά μου;", παρατήρησε ειρωνικά ο Paul.

- "Α! Είναι  πολύ απλό. Σας άκουσα να λέτε:
-"Ματ σε μία κίνηση". Και για να πραγματοποιηθεί αυτό 
το ματ ,η λευκή Βασίλισσα  πρέπει να τοποθετηθεί στο εξής
 τετράγωνο..."

...Και το γκαρσόνι τοποθέτησε τη λευκή Βασίλισσα στο 
τετράγωνο όπου πράγματι, ευρίσκετο πριν πέσει από τη
σκακιέρα...

Με άλλα λόγια, ο λύτης πρέπει ν’ ανακαλύψει που πρέπει 
να τοποθετηθεί η λευκή Βασίλισσα στο ανωτέρω διάγραμμα 
(που απεικονίζει τη θέση που υπήρχε στη σκακιέρα μετά 
τη πτώση της Βασίλισσας στο πάτωμα) για να
πραγματοποιήσουν τα λευκά το ματ σε μία κίνηση. 

Προσοχή!! 

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι είναι περισσότερα τα 
τετράγωνα, στα οποία μπορεί να τοποθετηθεί η λευκή 
Βασίλισσα και να γίνουν τα μαύρα αμέσως μετά ματ σε μία
κίνηση. Στη πραγματικότητα όμως, υπάρχει μόνο ένα 
τετράγωνο! Δηλαδή, το τετράγωνο, όπου πρέπει να 
τοποθετηθεί η λευκή Βασίλισσα είναι  
ΑΚΡΙΒΩΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΕΝΟ  είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟ!! 
Ποιο είναι αυτό το τετράγωνο και γιατί; 
(Ανθ. Σκακ. Παρ./Σ.70/Νο.182)

 Λύση

Η λευκή Βασίλισσα πρέπει να τοποθετηθεί στο τετράγωνο "ζ5"
(μόνον εκεί). Εν συνεχεία τα λευκά παίζουν 1.Ββ1±.Τίθεται
το ερώτημα, γιατί η λευκή Βασίλισσα πρέπει να τοποθετηθεί
στο τετράγωνο "ζ5" και όχι σε κανένα άλλο τετράγωνο της
διαγωνίου (π.χ."ε4","δ3","γ2");Η απάντηση πρέπει ν’
αναζητηθεί στη τελευταία κίνηση των μαύρων. δηλαδή πρέπει
να δούμε πως η παρτίδα έφθασε στη τελική θέση. Εάν η λευκή
Βασίλισσα ήταν π.χ. στο τετράγωνο "δ3",τότε ΔΕΝ υπήρχε για
τα μαύρα η προηγούμενη κίνηση. Είναι προφανές ότι ο μαύρος
Βασιλιάς δεν μπόρεσε να φθάσει στο "α1" προερχόμενος από τα
τετράγωνα "α2" και "β2",διότι εκεί υπάρχουν λευκά πιόνια,
αλλά ούτε και από το τετράγωνο "β1".διότι ήταν αδύνατον να
δεχθεί δύο ταυτόχρονα σαχ,από τον Ιδ2 και από τη Βδ3. Εάν
όμως η λευκή Βασίλισσα ήταν στο "ζ5",τότε ήταν δυνατόν να
προκύψει το διπλό σαχ. Δηλαδή η λευκή Βασίλισσα ήταν στο
"ζ5",ο Ίππος στο "ε4",και ο μαύρος Βασιλιάς στο "β1".
Βλέπε ανωτέρω διάγραμμα Β.Οπότε τα λευκά έπαιξαν 1.Ιδ2++ε.α.,
και τα μαύρα απήντησαν 1...., Ρα1 κι εκείνη τη στιγμή έπεσε η
λευκή Βασίλισσα, όπου προκύπτει η θέση του διαγράμματος Α.